
Katarakt nedir?
Katarakt doğal göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Buğulu veya puslu bir camdan bakıyormuş gibi objelerin netliği ve renklerinin belirginliği düşmüştür. Halk arasında “göze perde inmesi” veya “aksu” olarak da nitelendirilmektedir. Toplum arasında “katarakt” konusu mevzu olduğunda “görme sorunları” ve “yaşlılık” konuları genelde değerlendirilmektedir. Ancak tüm hikaye sadece bununla sınırlı değildir. Yaşlılıkta oluşan katarakt en çok bilinenidir. Ayrıca şeker hastalığı, diğer sistem hastalıkları, kullanılan bazı ilaçlar ve göz yaralanmaları ile birlikte de katarakt oluşabilmektedir. Bebekler kalıtımsal veya metabolik hastalık nedenleriyle kataraktlı doğabildikleri gibi yaşamlarının ilk yıllarında da katarakt oluşabilmektedir.
Hasta katarakt bulgularını kendisinde nasıl hissedebilmektedir?
Hastalar en sık bulanık ve puslu görme şikayetini hissetmektedirler. Renklerin zor veya soluk algılanması, akşamları görmede zorluk yaşanması, parlak ışıkların etrafında hale veya kamaşma görülmesi, derinlik hissinin kaybı ve çift görme hastaların kendilerinde hissettiği bulgulardır. Gözlük takan hastalarında gözlük numarasında sık sık değişme olması da belirtiler arasında görülebilmektedir. Bu görme sorunları da haliyle göz yorgunluğu ve başağrısı da yapıp ek şikayetleri de tetikleyebilmektedir.
Katarakt hastalığı tanısı nasıl konulmaktadır?
Hastaların görme bozukluğu şikayetlerini hissettiği zaman en yakın göz doktoruna muayene olmaları gereklidir. Katarakt tanısı, göz doktoru tarafından hastanın göz bebeği büyütülüp biyomikroskopik muayenesi ve görme keskinliği testi sonrası konulur.
Kataraktın tedavisi nedir?
Belirli bir düzeye ilerlemiş kataraktın tedavisi cerrahidir. Ameliyatla saydamlığını kaybeden opaklaşmış doğal göz merceği alınarak yerine yapay göz içi merceği yerleştirilir. Tıbbi tedavi, ilaç, göz damlası, egzersiz veya gözlükle katarakt yok edilemez, kataraktın tedavisi cerrahidir. Göz hekiminiz gözünüzde katarakt başladığını belirtiyor ise cerrahi için uygun zaman seneler sonra olabilir, bu dönemde gözlük reçetesi ile görüş iyileştirilip yaşam kolaylığı sağlanabilir. Ancak katarakt belli bir noktayı aşmışsa gözlük değişse de hastanın görüşünü iyileştiremez. Görme bulanıklığı hastanın günlük işlerini aksatacak seviyede ise ameliyat kararı hastanın mesleği ve ihtiyaçlarına göre (araba kullanmada zorluk, okuma güçlüğü, gece rahatsızlığı, televizyon ve bilgisayar kullanma güçlüğü) göz hekimi tarafından karar verilir.
Katarakt cerrahisi ve göz içi lensi seçimi nasıl yapılmaktadır?
Modern cerrahinin ilerlemesiyle günümüzde çeşitli katarakt ameliyat teknikleri kullanılarak farklı özellikte yapay göz içi mercekleri hastalara takılmaktadır. Standart lensler dışında, premium lens adı verilen hastanın mevcut astigmatizmasını; hatta yakın bozukluğunu da aynı anda gideren özel yapıda lensler mevcuttur. Her hasta ihtiyaçları ve mesleğine göre göz hekimi tarafından kişiye özel değerlendirilip uygun seçenekler birlikte düşünülmelidir. Hastaların ameliyat sonrasındaki beklentilerini cerrahlarıyla mutlaka konuşmaları gerekir. Örneğin evde televizyonu net görmek isteyen bir hasta sadece uzak görme düzeltmeyi yapan bir mercek ile uzağı net görüp yakına ek gözlükle mutlu olabilirken, uçak kullanan veya müzisyen bir hasta sadece uzak görme düzeltmeyi yapan bir mercek seçerse uzağı net görürken, yakına baktığında uçak panelleri ve hız göstergelerini veya müzik notalarını göremeyeceği için rahatsız olacaktır, o nedenle yakın-orta-uzak düzeltmeli göz içi merceği bu hastalarda beklentilerine göre değerlendirilmelidir. Hasta ressam, şoför ya da ev hanımları ise yine orta ve yakın mesafede görüş zorluğu hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyecektir. Hastaların kitap okuma, el işi yapma alışkanlıkları, meslekleri, bilgisayar kullanma alışkanlıkları, sosyal faaliyetleri çok değerlidir, bundan dolayı göz hekimi hasta iletişimi çok iyi olmalıdır.
Hastalar görme bozukluğu oluşmasa dahi yılda bir kere göz hekimine uğrayıp rutin göz muayenesinden geçmelidirler.